Işçi sendikaları nedir? (Ekonomi)
(Labor Union, Trade Union) İşçilerin birlikte hareket ederek, ücret ve öteki çalışma koşullarının iyileştirilmesinde, toplu pazarlık güçlerini yükseltmek üzere kurdukları örgütlerdir. Türkiye’de işçi sendikaları 7.5.1983 tarih ve 2821 sayılı Sendikalar Kanunu ile düzenlenmiştir. Yasaya göre, işçi sendikaları işkolu esasına göre, bir işkolunda ve Türkiye çapında faaliyette bulunmak amacıyla, bu işkolundaki işyerlerinde çalışan işçiler tarafından kurulur. Bir iş kolunda birden fazla sendikanın kurulması olanağı vardır. Türkiye’de meslek veya işyeri esasına göre sendika kurulamaz. Sendikalar, tüzüklerinde hüküm bulunuyorsa, genel kurul kararıyla şube açabilirler.
Bir işyerinin girdiği işkolunun belirlenmesi Çalışma Bakanlığı tarafından yapılır. Sendikalar, önceden izin alınmaksızın ilgili belgelerin Valiliğe verilmesi ile kurulur ve tüzel kişilik kazanır. Her sendikanın bir tüzüğü vardır. Sendikaların yasal organları Genel Kurul, Yönetim Kurulu, Denetleme Kurulu ve Disiplin Kuruludur.
Genel Kurul üyelerden, üye sayısının binden fazla olduğu durumlarda, delegelerden oluşur. Genel Kurulda kararlar salt çoğunlukla alınır. Genel Kurul toplantılarına Hükümet Komiseri de katılır. Yönetim Kurulu, Genel Kurulca seçilen üyelerden oluşur. Sendikanın yönetilmesi, temsili, gelir-gider işlemlerinin yapılması, bütçesinin hazırlanması gibi görevleri vardır. Sendikaya işçi sayılanlar ve on altı yaşını dolduranlar üye olabilir.
Askeri şahıslar, din ve ibadet işlerinde çalışanlar ve öğrenciler üye olamazlar. Her üye belli bir aidat öder. Sendika Genel Kurulu bir Konfederasyona üye olma kararı alabilir. Sendikalar aynı zamanda, demokratik, laik ve insan haklarına saygılı olmak koşulu ile Uluslararası İşçi Sendikalarına da üye olabilirler. Çalışma hayatıyla ilgili Toplu İş Sözleşmesi yapmak, toplu iş uyuşmazlıklarında arabulucu ve hakem kurulu rolü oynamak veya iş mahkemelerine başvurmak, grev kararı almak v.b. görevleri yerine getirirler. Yasaya göre, sendika ve konfederasyonlar siyasi amaç güdemez ve siyasi faaliyette bulunamazlar. Devlet sendika ve konfederasyonlar üzerinde idari ve mali denetim yetkisine sahiptir.