Ilıman iklim nedir?

İklim, bir yerde uzun bir süre boyunca gözlemlenen sıcaklık, nem, hava basıncı, rüzgar, yağış, yağış şekli gibi meteorolojik olayların ortalamasına verilen addır.

Ilıman kavramı ise sözlükte “sıcaklığı çok yüksek ya da çok düşük olmayan (yer)” anlamına gelmektedir.

Ilıman iklim; Bir yerde uzun bir süre boyunca sıcaklığın çok yüksek ya da çok düşük olmadığı gözlemlendiği yerlerde görülen iklim tipidir.

Bunlar ılımlı okyanus ve ılımlı kara iklimleridir. Okyanus iklimi daha çok deniz kenarlarında etkilidir. Sıcaklık 10°-20° arasında değişir. Ilımlı kara iklimi ise iç bölgelerde görülür ve kışları çok soğuk yazları ise çok sıcak geçer.

En soğuk ayın ortalama sıcaklığı 18°C’den az, fakat -3°C’den fazladır. En sıcak ayın ortalama sıcaklığı 10°C’nin üzerindedir. Kışlar kısadır. Birkaç ay toprak karla örtülebilir veya donabilir.

Ilıman kuşak iklimlerinin ortak özellikleri

1. Yıllık sıcaklık ortalamaları 20°C’nin altındadır.

2. Sıcaklık farkları belirgindir.

3. 4 mevsim yaşanır.

Ilıman iklim türleri

1. Akdeniz İklimi

2. Ilıman Okyanusal İklim

3. Ilıman Karasal İklim

4. Sert Karasal İklim

Akdeniz iklimi

1. Her iki yarım kürenin 30° ile 40° enlemleri arasında görülür.

2. Akdeniz iklimi en belirgin olarak Akdeniz çevresinde görülmekle birlikte, Güney Portekiz, Afrika’nın güneyinde Kap Bölgesi, Avustralya’nın güney ve güneybatısı, Orta Şili ve ABD’nin Kaliforniya eyaletinde de görülür.

3. Türkiye’de Akdeniz, Ege ve Güney Marmara’da etkilidir.

4. Yazları sıcak ve kurak kışları ilik ve yağışlıdır.

5. Yıllık sıcaklık farkı 10-15 °C ’dir.

6. Yıllık yağış miktarı 500-1000 mm arasında değişir.

7. Yağış rejimi düzensizdir.

8. Toprak tipi terra rossa ’dır.

9. Kış yağışları cepheseldir.

10. Akdeniz ikliminin doğal bitki örtüsü makidir.

11. Evlerde yapı malzemesi olarak taş kullanılır.

12. Zeytin, turunçgiller tarımı ve turizm faaliyetleri ekonomik faaliyetleridir.

Ilıman okyanusal iklim

1. 40° – 60° enlemleri arasındaki Orta kuşak karalarınınbatı kıyılarında etkilidir.

2. Batı Avrupa, Kuzey Amerika’nın Kuzeybatısı, Güney Şili,doğu ve güneydoğu Avustralya’da etkilidir.

3. Türkiye’de Karadeniz kıyıları boyunca benzeri görülür.

4. Okyanus ikliminin oluşumunda, temel faktör Batı Rüzgarları’dır.

5. Batı rüzgarları nem ve yağış koşulları üzerinde etki yaparken, sıcak okyanus akıntılarının da bu iklim üzerinde ılımanlaştırıcı etkisi vardır.

6. Yazlar serin, kışlar ılıktır.

7. Tam anlamıyla yaz ve kış koşulları yaşanmaz.

8. Yıllık sıcaklık farkı 10-15 °C ’dir.

9. Yıllık yağış miktarı 1000 – 1500 mm arasındadır.

10. En fazla yağış kışın ve sonbahardadır.

11. Yağış rejimi düzenlidir.

12. Akarsu rejimleri de düzenlidir.

13. Toprak tipi, kahverengi orman toprağıdır.

14. Doğal bitki örtüsü karışık yapraklı ağaçlardan (geniş veiğne yapraklı ağaçlardan) ve sonbaharda yapraklarını döken ağaçlardan oluşan ormanlardır.

15. Evlerde yapı malzemesi olarak ahşap kullanılır.

Ilıman karasal iklim

1. Orta kuşak karalarının deniz etkisinden uzak iç kesimlerinde görülür.

2. Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika karalarının iç kesimlerinde etkilidir.

3. Türkiye’de, İç Anadolu, Güneydoğu Anadolu, İç batı Anadolu,Doğu Anadolu’nun alçak yerlerinde ve Trakya’da Ergene’de etkilidir.

4. Step ya da bozkır iklimi de denir.

5. Yıllık sıcaklık farkı 30 °C ’dir.

6. Yıllık yağış miktarı 500 mm ‘den azdır.

7. Yağış rejimi düzensizdir.

8. Yıllık yağışın büyük bir bölümü ilkbaharda düşer.

9. Yağışlar konveksiyoneldir.

10. Yazlar sıcak ve kuraktır.

11. Toprak tipi Kestane ve Kahverengi step toprağıdır.

12. Kış sıcaklıkları 0 °C nin altına düşer.

13. Kışın yağış kar şeklindedir.

14. Doğal bitki örtüsü bozkır (Step) denilen ilkbahar yağışlarıile yeşerip, yaz kuraklığında kuruyan otlardır.

Sert karasal iklim

1. Orta kuşak karalarının iç kesimlerinde ve yüksekliğin fazla olduğu yerlerde ( Sibirya, Kanada gibi) Asya’da Sibirya, Kuzey Amerika’da Kanada’nın iç kesimlerive Orta Avrupa’da Romanya, Çek Cumhuriyeti, Macaristan gibi ülkelerde görülür.

2. Türkiye’de de Erzurum – Kars Yöresi’nde etkilidir.

3.  Yıllık sıcaklık farkı 30 °C ’den fazladır.

4. Yıllık yağış miktarı 250 – 500 mm arasındadır.

5. Yağış rejimi düzensizdir.

6. Yazlar kısa, kışlar uzundur (6 ay).

7. En fazla yağış yazındır.

8. Yıllık sıcaklık farkının en fazla olduğu iklim tipidir.

9. Yaz yağışlarından dolayı yeşerip boy atan çayırlar altında çernezyom topraklar oluşmuştur.

10. Yaz yağışları konveksiyoneldir.

11. Doğal bitki örtüsü, yaz yağışları ve sıcaklığıyla yeşeren uzun boylu ot topluluğu olan çayırlar dır.

12.  Bu iklim bölgelerinde, düşük kış sıcaklıklarına dayanabilen kurakçıl, iğne yapraklı karaçam ve sarıçam ormanları bulunur. Bu ormanlara tayga ormanları ya da boreal ormanları denir. Bu ormanlar Sibirya başta olmak üzere, Kanada ve İskandinav ülkelerinde yaygındır. Dağ zirvelerinde ise alpinçayır ismi verilen ot toplulukları yer alır.

13. Evlerin yapı malzemesi olarak kerpiç kullanılırken, taygaların olduğu yerlerde ahşaptır.