İdarenin düzenleyici işlemleri nelerdir?

İdarenin anayasada düzenlenen düzenleyici işlemleri üç tanedir. Bunlar, tüzük, yönetmelik ve kanun hükmünde kararnamedir. Fakat idarenini anaysada ismi belirtilen bu düzenleyici işlemlerden başka düzenleyici işlemler yapması da mümkündür.

Tüzük

Bakanlar Kurulu, kanun uygulanmasını göstermek ve emrettiği işleri belirtek üzere, kanuna aykırı olmamak ve Danıştay incelemesinden geçmek şartıyla tüzük çıkarılabilir.

Tüzükler, cumhurbaşkanı tarafından imzalanır ve kanunlar gibi Resmi Gazete'de yayımlanır. Tüzüklerin yargısal denetimi Danıştay tarafından yapılır.

Yönetmelik

Başbakanlıki bakanlıklar ve kamu tüzel kişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak ve bunlara aykırı olmamak şartıyla yönetmelikler çıkarılabilirler.

Anayasa'da düzenlenmemiş olsa da Bakanlar Kurulu yönetmelik çıkarabilir.

Yönetmeliklerin hepsi Resmi Gazete'de yayımlanmaz. Hangi yönetmeliklerin Resmi Gazete'de yayımlanacağı kanunlarla belirlenir.

Ülke çapında uygulanacak olan yönetmeliklerin yargısal denetimi Danıştay tarafından yapılırken diğer yönetmeliklerin yargısal denetimi idare mahkemeleri tarafından gerçekleştirilir. (Başbakanlık ve bakanların çıkardığı yönetmelikler ülke çapında uygulanacak olmasa da Danıştay tarıfından denetlenir.)

Kanun olmazsa tüzük ve yönetmelikler çıkarılamaz. Ancak tüzük olmasa da yönetmelik çıkarılabilir.

Yönetmeliklerin genelgelerin yürürlüğe girmesi için cumhurbaşkanının onayına ihtiyaç yoktur.

Milli İstihbarat Teşkilatı, Diyanet İşleri Başkanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü gibi kurumlar doğrudan başbalanlığa veya diğer bakanlıklara bağlı olduğu için kamu tüzel kişilikleri yoktur ve yönetmelik çıkaramazlar.

Kanun hükmünde kararnameler

İdarenin anayasada düzenlenen düzenleyici işlemlerinin bir diğeri, kanun hükmünde kararnamelerdir.

Kanun hükmünde kararnameler, Bakanlar Kurulunun yasama organından veya anayasadan doğrudan aldığı yetkiye dayanarak yaptığı, kanun gücünde düzenleyici işlemlerdir.

Kanun hükmünde kararnameler, olağan dönem ve olağanüstü hal kanun hükmünde kararnameleri olmak üzere ikiye ayrılır.