Fide nedir?

Bahçıvancılıkta ve çiçekçilikte özel kum yataklarında (yastıklarında) tohumdan yetiştirilerek belli zaman sonra esas yetişme sahasına dikilmek üzere hazırlanan sebze veya çiçek. Fide yetiştirilen yerlere genellikle yastık veya tavla ismi verilir. Sebze ve türlü çiçek yetiştirilen yerlerde mahsulü daha erken çıkarıp, çok kazanmak için tohum erkence ekilir. Özellikle ilkbahar ve sonbaharda tohum yastıkları titizlikle korunmalıdır.

İyi bir fide nasıl yetiştirilir

Fideyi erken yetiştirebilmek için yastıkların ısıtılması lazımdır. Isı kaynağı olarak tane hayvan gübresi (özellikle at), elektrik, su buharı gibi imkanlardan faydalanılır.Yastık yeri; kuzeyi kapalı, güneşlenebilen, orta geçirgen toprak bünyeli yerlerde seçilir. Eni 60-80 cm, derinliği 40-70 cm, boyu da ihtiyaca göre uzatılabilecek şekilde yerleştirilir. Yastık toprağı 1/3 iyi vasıflı elenmiş bahçe toprağı, 1/3 nispetinde yanmış ve elenmiş hayvan gübresi, 1/3 nispetinde de ada kumu karışımından meydana gelir. Buna harç tabir edilir. Gübrenin üzeri, yüzeye birkaç cm kalıncaya kadar bu harçla doldurulur, tırmıklanır, toprakları düzelterek, güzel bir şekilde bastırılır. Hastalık ve zararlılara karşı yastıkları ilaçlanır. Üzerinden iki gün geçtikten sonra hazırlanan bu yataklara tohum ekilir.Tohumun üzeri 1-2 cm kadar ince harçla kapatılır.Çimlenmeyi takip eden günlerde soğuk ve sıcaktan taze fidelerin zarar görmemesi için üzerleri naylon, cam, çalı, çırpı, hasırla örtülür. Gerektiğinde açılarak havalandırılır. Bitkinin durumuna göre sırlama, hastalık ve zararlılarla mücadele, gübreleme gibi kültürel tedbirler alınmalıdır. Bu anlatılanlar sıcak yastıkta fide yetiştirme tekniğidir. Ayrıca soğuk yastık, kara yastık ismi verilen yastıklarda ısıtma için birşey yapılmaz. Toprak yapısı aynı bırakılır. Soğuklara karşı koruma tedbirleri alınır. Kara yastığın ekim tarihi sıcak yastık tarihinden daha sonradır.

Fidelerin sıhhatli olması, tarlaya şaşırtıldığı zamanda tutma nispetinin yüksek olması için, bitki özelliğine göre sıklığı normal tutulmalıdır. Mesela, sıhhatli bir domates fidesi 15-20 cm boyunda, kurşun kalem kalınlığında, kök boğazı morumsu olmalıdır. Yastıkta normal boyunu alan fideler, ya sabah erkenden veya öğleden sonra geç vakitte tek tek veya demetler halinde kökleri zedelenmeden çıkarılmalı, hasır sepet veya küfelere dizilip, üzeri ıslak çuvallarla örtülerek hayatiyeti korunmalıdır. Böylece sökülen fideler tarladaki yerlerine uygun aralıklarla dikilmelidir.

Sözlükte “fide” ne demek?

1. Bahçıvanlıkta, yastıklarda tohumdan yetiştirilip başka yerlere dikilmek için hazırlanan sebze ya da körpe çiçek.
2. FIDE (World Chess Federation)

Fide kelimesinin ingilizcesi

adj. faithful, loyal, trustworthy, reliable, trusty
n. seedling, set
Köken: Yunanca