Ejderha nedir?

Masallarda geçen hayali bir yaratıktır. Aslan gibi pençeleri, geniş kanatları, yılan gibi kuyruğu olduğu farz edilir. «Ejder» kelimesi, dilimize Farsçadan gelmiştir. İlk olarak Çin edebiyat ve folklarında da işlenmiştir. Türlü biçimlerde tasarlanan korkunç bir masal canavarı. Çin’de çizilen birçok motifleri vardır. Farsçada “büyük yılan” anlamında kullanılan bu kelime, dilimize “korkunç canavar” manasında geçmiştir. Milletlerin mitolojisinde yer alan ejderhaların ortak motifi; aslan pençeli, yılan kuyruklu, pullu derili, kanatlı ve ateş saçan burun delikli olacak şekildedir. Yedi başlı olanları vardır. Saldırırken alev püskürürler. Efsanelerde hazineleri bekler, insanları esir ederler. Bu korkunç canavarlar her defasında bir masal kahramanı tarafından öldürülür, böylece zulümleri son bulur.

İncelemelere göre ejderhalar homoiothermic sürüngen yani vucut derecesini kontrol edebilen ateş (sıcak) kanlı yaratık. Bu özelliği diğer sürüngenler gibi güneşten yararlanmasına gerek bırakmıyor böylece her iklimde ve şartta yaşamayı becerebiliyor. Çok büyük gövdesi vardır, çoğunlukla kanatlı olurlar ama ''Derinliğin solucanı (kurdu) '' denilen kanatsız ejderhalarda var denilir. 500 ya da 1000 yıl yaşadığı kaydedilen ejderhalar vardır, lakin yaşlanmadan ölen bir ejderha hakkında hiç bir kayıt yokttur. Bu yüzden hastalık veya kaza sonucu ve büyük olasıkla insanlar tarafından avlanarak öldürüldüklerinden tam olarka kaç yıl yaşadıkları kestirielmiyor.

Hiç bir sürüngen ateş püskürtemez dense de Ejderhalarla, ilgili önemli bir konu ise, sürüngen değil sürüngene benzediğidir. Bundan dolayı yeryüzündeki hayvanların ana kollarından bilmediğimiz bir tür olabilir. Kimilerine göre ise uçabilmeleri için büyük olmamaları gerekir ama uçamazlar diye de bir şart yok. Uzun uzun burada tüm teorileri işleyemem ama özetlemek gerekirse göz sistemi, deri yapısı, iskeleti gibi antomi detaylarına kadar dolu tarihsel kayıt ve çizim bulunmuştur ve ejderhaların yapısı hakkında yüzlerce teori vardır. 

20 yy. başlarında nesilleri tükendiği sanılıyor, en son Dr. Volodimir Kapusianyk tarafından 1911 de bir hayvanat bahcesinde nesli tükenmekte olan ''kanatlı çorap bağı yılanı'' tabelalı bir kafeste rastlanılmıştır. Varlıkları hakkında İlk kayıtlar ise Çin mitolojisine dayanır ve büyük bir olasılıkla bu rivayetler Çin'den Avrupa'ya taşınarak, bu efsaneler Kelt efsanlerinin Kral Arthur ve Kutsal Kup efsanesine çevrilmesii gibi hıristiyanlaştırılmıştır böylece rivayetler abartılmış ve yayılmıştır.

Eğer işin başlangıcı Çin'e dayanıyorsa hepiniz bilinirsiniz bir grup insan aslan başlı yılan şeklinde uzun bir kostümün altına girerek dans ederler. Bu kanatsız ejderhanın yeni yılı kötü ruhlardan koruması için yapılır ve bir başka Çin inanışına göre değişik ejderha türlüleri yağmur, güneş gibi doğal olayları kontrol ederler, böylece bizde nasıl yağmur duasına çıkılırsa Çinlilerde ejderharha dansına çıkıyor. Şimdi buradan ejderhaların saf bir metafor olduğunu söyleyebiliriz lakin Çinlilerin bu kostümü ve inanışı uydurması bir yaratıktan etkilenmiş olabilecekleri olasılığı bile ejderhanın var olmasına dair açık bir kapı bırakıyor.

Uzak doğuya göre zeki ve irfanlı olan bu yaratıklar batıya göre ise, Doğacı Edward Topsell'in 1608 yazılarına bakılırsa ''Serpents'' yani iblis anlamına da gelen yılanlardan gelen bir sürüngen olduğu söylenir. İyi veya kötü, putperestlik ya da dini, atmasyon ya da gerçek, fantezi ya da gerçek, hayatveya ölüm, vs vs ejderhalar mitoloji konuları içinde en çekici olanlardandır. Ve gelelim modern ejderhalara. Fantezi Edebiyatının temellerini oluşturanlardan J. R. R. Tolkien ne kadar orta dünya'yı yaratıken orta Avrupa, Asya ve uzak doğu mitolojilerinden yararlanmayacağını söylese de ejrderha konusu hem Hobbit'te hem de Silmarillion'da önemli rol oynar.

Tolkien ejderhaların yaratılışını uzak doğuda olduğu gibi derinliğin solucanı olarak yaratır ve bildiğimiz Avrupalı şeklinde olan kanatlı ejderhalar olarak da öykülerine katar..Bu sanırım sonradan fantezi romanlarında yer alacak ejderhalara temel olur. Lakin yaratıcılık o kadar ilerlerki sadece kitaplarda değil ''Dungeon and Dragons'' gibi masa oyunlarında; ''Reign of Fire'' gibi filmlerde; ''Might and Magic'' gibi bilgisayar oyunlarına bile baş figuran olur.