Döviz arbitrajı nedir? (Ekonomi)

(Foreign exchange arbitrage) Bir dövizin ucuz olduğu piyasadan satınalınıp paha, lı olduğu piyasada satılarak kar sağlanması. Dövizin çapraz kurları arasında bir uyum vardır. Bu uyumun bozulması Arbitraj faaliyetlerini karlı hale getirir, örneğin aynı anda iki farklı piyasada doların mark kuru şu şekilde olsun: New York Piyasası: 1.00 $ = 2.00 dm ve Frankfurt Piyasası: 1.00 $ = 2.05 DM. Bu durumda arbitrajcı Nevv York Borsasında mark karşılığı dolar satın alacak ve bu dolarları Frankfurt Borsası’nda yeniden mark’a dönüştürecektir. Böyle hareket ettiği taktirde karı dolar başına 5 fenik olacaktır (Ancak gerçek hayatta bunun bir kısmı işlem masrafı olarak bankalara ve komisyonculara gider) döviz arbitrajı çapraz kurlar arasında bozulan uyumun yeniden sağlanmasına yardımcı olur. Şöyle ki, döviz, ucuz olduğu piyasadan satınalındıkça artan talep dolayısıyla burada fiyatı yükselme eğilimi gösterirken, pahalı olduğu piyasada da satışa sunulması arzı artırarak fiyatı düşürücü etki yapar. Bu iki ters eğilimin sonucunda döviz fiyatları arasındaki farklılık ortadan kalkar (ancak gerçekte işlem masrafları kadar bir farklılık bulunacaktır) Arbitraj iki ulusal para arasında yapılırsa buna iki uçlu (two – point) arbitraj adı verilir. Ancak arbitraj daha çok sayıda paralar üzerinden yapılabilmektedir. Dolayısıyla üç – uçlu, hatta dörtuçlu, arbitrajdan da söz edilebilir. Bununla birlikte, haberleşme teknolojisindeki hızlı gelişmeler karşısında günümüzde arbitraj olanaklarının çok sınırlı olduğunu da belirtmek gerekir. Çünkü bir piyasadaki gelişmeler bilgisayarlar aracılığıyla anında diğer piyasalara duyurulmakta ve dolayısıyla anında karşı tepkiler doğurmaktadır. Fakat bazı istikrarsızlık dönemlerinde kısa. süreli kur farklılıklarının ortaya çıkma olasılığı vardır.